Teen Problemen
De vorm van de voet speelt een belangrijke rol in het ontstaan van voet- en teenproblemen. Naarmate u ouder wordt kunnen de tenen qua stand gaan veranderen. Teenafwijkingen kunnen aangeboren zijn maar kunnen ook ontstaan door gewrichtsontstekingen of door het dragen van slecht passend schoeisel, hierbij valt te denken aan spitse of te kleine schoenen. Vaak is er sprake van een disbalans tussen de buigspieren en strekspieren van de tenen. Het voortdurend dragen van slippers of klompen kan ook vervorming van de tenen veroorzaken.
Scheefgroei van de grote teen (Hallux Valgus)
Schoenirritatie, pijn aan de grote teen, of een rode zwelling aan de buitenzijde van de grote teen, het zijn vaak de eerste verschijnselen die kenmerkend zijn voor het naar binnen groeien van de grote teen richting de kleine tenen. Soms gaat dit proces zo langzaam dat een lichte verkromming van de teen niet eens opgemerkt wordt. Pijn aan de buitenzijde van de grote teen is vaak al langer aanwezig maar wordt dikwijls genegeerd. Schoenen die de klachten lijken te verergeren blijven in de kast liggen en worden niet meer gedragen.
De grote teen gaat een eigen leven leiden. Er ontstaat ruimte in het gewricht. Daardoor zal zich extra (kraak)been gaan vormen tussen het eerste middenvoetsbeen en de grote teen. De binnenzijde van de grote teen zal zich langzaam maar zeker gaan verdikken en verkrommen richting de andere tenen, hierdoor wordt de voorvoet wat breder. In de schoen zal de grote teen tijdens het lopen meer contact maken met het binnenmateriaal waardoor irritatie, roodheid en zwelling kan optreden ter hoogte van het begin van de grote teen. Dit kan pijnlijk zijn. Omdat de verdikte huid zich wil beschermen is er vaak eelt te zien eventueel in combinatie met een likdoorn. Door de druk van de grote teen op de tweede teen kan er tussen de tenen eelt of pijnlijke likdoorns ontstaan.
Vaak raakt de slijmbeurs tussen de huid en het gewricht geïrriteerd en stapelt er zich vocht in op, waardoor de druk van de schoen nog meer toeneemt. In sommige gevallen ontstaat er een wond (bursitis of slijmbeursontsteking)
Meningen lopen uiteen of deze vervorming te wijten is aan het dragen van te krappe schoenen. Erfelijke factoren lijken wel een grote rol te spelen, evenals het voettype zoals een brede voorvoet. Dikwijls wordt het ook veroorzaakt door een biomechanisch proces. Dit wil zeggen door een verkeerde afwikkeling van de voet tijdens het lopen. Het kan ook gepaard gaan met andere ziektes zoals reuma, artrose en artritis. In dit geval zullen een te smalle schoen en hoge hakken de al bestaande klachten verergeren, en andere voetafwijkingen zoals hamertenen, eelt en likdoorns nog erger maken.
Voorzorg is van belang. De meeste knobbels zijn te behandelen zonder chirurgie. Bij een brede voorvoet hoort een brede schoen, vermijd hoge hakken, te smalle schoenen en kies schoenen die geen druk geven. Kies voor een zacht lederen schoen. De pedicure kan beoordelen of het gewricht nog beweeglijk is of al is vastgegroeid. Eventueel kan zij u doorsturen naar een podotherapeut. Deze kan nagaan wat de oorzaak is en eventueel een correctie steunzool aanmeten.
De pedicure behandelt de eeltplek en kan verschillende hulpmiddelen aanbieden om de pijn te verlichten.
In sommige gevallen is een chirurgische ingreep te overwegen, de herstelperiode is relatief lang en er kan een langdurige zwelling van voet en been optreden. Bovendien gaat elke ingreep gepaard met enige verstijving in de gewrichten.
Hamerteen:
Een teen die in een stijve gebogen stand komt te staan, alsof de teen zich tegen de bal van de voet wil klemmen, noemt men een hamerteen. De teen heeft een kromme stand doordat het eerste en het tweede kootje in een hoek ten opzichte van elkaar komen te staan. De twee uiterste teengewrichtjes staan in een gebogen stand. De gewrichtjes voelen rigide (stijf). De teentop wordt op de grond gedrukt en verbreedt zich, hierdoor vormt zich eelt op de teentop. Bovenop de teen ontstaat eelt door druk en wrijving van de schoen, soms gepaard met een likdoorn. Onder de bal van voet kan er extra druk ontstaan waardoor het voetvet (capiton) naar de tenen verschuift. Hierdoor wordt de demping van de kopjes van de middenvoetsbeentjes minder en men gaat rechtstreek op de botjes staan. Dit is zeer pijnlijk.
Er is veelal sprake van een disbalans tussen de buigspieren en strekspieren van de teen. Hamertenen hebben veel oorzaken, te kleine of puntige schoenen, reuma, suikerziekte, gewrichtsontstekingen. Het veelvuldig dragen van slippers of klompen kunnen ook hamertenen veroorzaken. Ook speelt de vorm van de voet een belangrijke rol. Mensen met een holvoet en een hele hoge wreef zullen eerder dit soort teenklachten krijgen.
Preventie is ook hier van belang, vooral bij risico patiënten met bijvoorbeeld reuma of suikerziekte kan deze aandoening soms gepaard gaan met een pijnlijke bunion (slijmbeursontsteking tussen de huid en het gewricht).
Hamertenen verlangen veel ruimte in de schoen. Voor wat betreft de voorvoet moet het schoeisel breed zijn. Kies voor soepel leder. Vermijd extra stiksels in schoenen, kousen en naden rondom de teenpartij, deze kunnen namelijk extra druk en wrijving geven waardoor eelt en likdoorns kunnen ontstaan. Vooral pantykousjes kunnen gemene likdoorns veroorzaken. Een veterschoen voorkomt het naar voren glijden van de voet. Draag liever geen hoge hakken.
De pedicure behandelt de eeltlocaties en kent verschillende technieken en behandelingsmethoden om de pijn te verlichten dan wel te ontlasten. Zij kan u doorverwijzen naar een podotherapeut als blijkt dat de beweeglijkheid in de gewrichtjes het nog toelaten om gecorrigeerd te worden.
In ernstige gevallen kan overwogen worden maatschoeisel te laten vervaardigen door een orthopedische schoenmaker. Eventueel is een hamerteencorrectie te overwegen, hierbij wordt onder plaatselijke verdoving een klein stukje bot van de teen verwijderd waardoor de teen weer recht komt te staan.
Klauwteen:
Is een voorstadium van een hamerteen, het is een teen die wel al krom staat, maar nog niet is gefixeerd (in een bepaalde stand gedwongen). De klauwteen staat tweemaal gekromd. Dit is goed te behandelen met een steunzool of orthese (teenstukje dat de teen corrigeert). Bovenop de teen ontstaan vaak eeltplekken of likdoorns. Deze worden veroorzaakt door druk en wrijving van de tenen tegen de binnenzijde van de schoen. Ruimte in de schoen is van groot belang en het advies wat gegeven is bij hamertenen.
Ruiterteen:
Dit probleem komt vaak voor bij reuma en artritis en bij een hallux valgus stand van de grote teen, evenals bij een spreidvoet. De teen buigt af naar de andere tenen en groeit over de naastgelegen teen heen. Daardoor komt hij te liggen boven op de andere teen.
Als de teen nog flexibel is kan deze door middel van een orthese (teenstukje) worden gecorrigeerd. De teen zal dan correctief (geleidelijk corrigeerd) worden naar de oorspronkelijke teenstand.
Gedraaide vijfde teen (Digiti Quinti Varus). De kleine teen draait naar binnen en komt onder de vierde teen te liggen. De nagel wijst naar buiten. De onderkant van de teen maakt geen contact meer met de grond. Dit kan pijnlijk zijn en tot likdoorns leiden tussen de tenen. Het kan al voorkomen op zeer jonge leeftijd. Meestal gaat het om een aangeboren of erfelijke afwijking. Soms kan een aangemeten orthese door een podotherapeut de teen corrigeren, vooral bij jonge kinderen is dit erg succesvol. Door een operatie kan de teen worden rechtgezet.